Mandat to dość powszechna forma kary za wykroczenia drogowe. Ten – w zależności od wykroczenia – może wynieść od kilkudziesięciu do nawet kilku tysięcy złotych. Rekordowy – w maju 2023 r. – wyniósł 35 tys. zł! Niezależnie od wartości, mandat należy opłacić w ciągu 7 dni. Jak zapłacić mandat? Przelewem, kartą czy gotówką?
Mandat karny – rodzaje i kwoty
Mandat wystawiony przez patrol policji może mieć różne formy. Te bezpośrednio wpływają na formę uregulowania zobowiązania. Formy mandatu karnego reguluje art. 98 §1. Ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia[i], który wskazuje, że ten może być:
- gotówkowy – wydawany ukaranemu po uregulowaniu go u funkcjonariusza;
- kredytowany – wydawany za potwierdzeniem odbioru;
- zaoczny – mandat przekazuje ukaranemu organ albo jest do odbioru w wyznaczonym miejscu (np. mandat z fotoradaru).
W pierwszym przypadku mandat można opłacić gotówką bądź kartą (radiowozy policyjne są często wyposażone w terminale płatnicze). Jeśli ukarany mandatem nie chce lub nie ma możliwości opłacenia mandatu bezpośrednio u funkcjonariuszy, może otrzymać mandat kredytowany z 7-dniowym terminem płatności liczonym od dnia jego przyjęcia. Termin opłaty mandatu zaocznego wynosi 14 dni i jest liczony od dnia jego bądź wystawienia bądź doręczenia (w zależności od okoliczności, w jakich został wydany).
W przypadku mandatów za wykroczenia w ruchu drogowym i wartości mogą być bardzo zróżnicowane. Przykładowo: za przekroczenie ograniczenia prędkości o 10 km/h mandat wynosi 50 zł. Jednak nieustąpienie przejścia pieszemu na pasach to już koszt 1500 zł. Aktualny taryfikator mandatów drogowych uzależnia wysokość nałożonej kary od rodzaju wykroczenia, ale też od jego częstotliwości – większości przypadków popełnienie tego samego wykroczenia w ciągu 24 miesięcy grozi nałożeniem mandatu o podwójnej wysokości, tj. nawet 5 tys. zł*. Stawki zmieniają się dosyć często, dlatego warto być na bieżąco.
Jak zapłacić mandat przelewem?
W przypadku mandatu kredytowanego czy zaocznego najszybszym i najprostszym sposobem opłaty będzie przelew za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Warto jednak pamiętać, że opłacenie mandatu to nie jest typowy przelew bankowy a w celu jego uregulowania należy skorzystać z właściwego formatu płatności. Jak zapłacić mandatem przelewem? Logując się do bankowości elektronicznej w zakładce przelewy należy wybrać opcję przelewu podatkowego. W tym wariancie dostępny jest formularz przelewu dedykowanego uregulowaniu mandatów, gdzie automatycznie jest wypełniony numer konta, na który ma trafić wpłata oraz numer identyfikacyjny (PESEL) opłacającego. Jedyne, co należy uzupełnić, to kwota przyznanego mandatu.
Zaległy mandat – konsekwencje
Mogłoby się wydawać, że niezapłacony mandat na kilkaset złotych nie niesie ze sobą poważnych konsekwencji. Wręcz przeciwnie! I chociaż początkowo może się wydawać, że nieuregulowany mandat poszedł w zapomnienie, to z pewnością z czasem upomni się o niego urząd skarbowy. Może to zrobić nawet w ciągu 3 lat od wystawienia mandatu (w przypadku wariantu kredytowanego). Mandat gotówkowy i zaoczny nie przedawniają się.
Zaległe mandaty narażają ukaranego na dodatkowe koszty. Egzekucją należności początkowo zajmuje się urząd skarbowy, który na rzecz niezapłaconego mandatu może zablokować nadpłatę podatku. Jeśli wyegzekwowanie należności nie będzie możliwe, może dojść do egzekucji komorniczej, która wiąże się z kosztami jej przeprowadzenia.
Odrębną kwestią jest fakt, że nieuregulowany mandat powyżej 200 zł zostanie odnotowany w Krajowym Rejestrze Dłużników, co może negatywnie odbić się na próbie skorzystania z pożyczek, zakupów ratalnych czy kredytów. I choć otrzymanie mandatu nie jest przyjemne, warto wziąć odpowiedzialność za swoje wykroczenia i uregulować grzywnę w terminie. Pozwoli to nie tylko uniknąć dalszych konsekwencji finansowych, ale też mieć przysłowiowy „problem z głowy”.
[i] Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia – https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011061148/U/D20011148Lj.pdf
*stawki mandatów aktualne na czas pisania artykułu, tj. październik 2023 r.